نقش مس در کشت گیاهان
نقش مس در کشت گیاهان
عنصر مس در ساختار سه نوع پروتئین وجود داشته و چندین آنزیم را فعال می‌کند. یون ها تنها به شکل کمپلکس با سایر ترکیبات و قابل مبادله با ماده آلی، متصل و قابل جذب هستند. در صورت بروز کمبود مس در گیاهان و درختان، برگ گیاهان کوچک مانده و سرشاخه های جوان درختان دچار برگ سوختگی می شوند.
در محیط هایی با pH قلیایی (خاک های آهکی و قلیایی)، مس برای گیاهان بطور کلی غیر قابل جذب است. لذا با توجه به اینکه اغلب خاک‌های ایران قلیایی و آهکی است، بازده جذب عنصر موجود در خاک‌های ایران بسیار پایین است. این عنصر در سیستم‌های آنزیمی اکسیداز – کاتالاز ضروری است و در واکنش های انتقال الکترون سهیم بوده و فعال کننده چندین آنزیم است.
نقش مس در کشت گیاهان متحرک نبوده و به شکل رسوب در خاک باقی خواهد ماند. بنابراین برای افزایش جذب توسط گیاهان به نحوی باید pH خاک‌های قلیایی و آهکی را اصلاح نمود. یکی از روش های مؤثر اصلاح خاک‌های آهکی استفاده از سولفات آمونیوم می‌باشد. با استفاده از کود سولفات آمونیوم می‌توان علاوه بر تأمین ازت و گوگرد مورد نیاز گیاهان و درختان، خاک‌های قلیایی را اصلاح نمود و pH ونقش مس در کشت گیاهان را کاهش داد.
مس برای رشد گیاهان ضروری است. از جمله، در چندین فرآیند آنزیمی نقش دارد و کلید تشکیل کلروفیل است ویکی از ریزمغذی‌های مورد نیاز گیاهان به مقدار بسیار کم است. محدوده طبیعی در محیط رشد 0.05-0.5 ppm است، در حالی که در اکثر بافت ها محدوده طبیعی بین 3-10 ppm است.نقش مس در کشت گیاهان در مقایسه، محدوده ایده آل برای آهن در بافت 20 برابر بیشتر است. اگرچه کمبود یا مسمومیت مس به ندرت اتفاق می افتد، بهتر است از هر دو افراط اجتناب شود زیرا هر دو می توانند تأثیر منفی بر رشد و کیفیت محصول داشته باشند.
عملکرد مس
مس برخی از آنزیم‌ها را در گیاهان فعال می‌کند که در سنتز لیگنین نقش دارند و در چندین سیستم آنزیمی ضروری است.
همچنین در فرآیند فتوسنتز مورد نیاز است، در تنفس گیاه ضروری است و به متابولیسم کربوهیدرات ها و پروتئین های گیاه کمک
می کند. مس همچنین باعث تشدید طعم و رنگ در سبزیجات و رنگ در گل ها می شود.
کمبود مس
مس بی حرکت است، به این معنی که علائم کمبود آن در برگ های جدیدتر رخ می دهد. علائم بسته به محصول متفاوت است. به طور معمول، علائم به صورت حجامت و کلروز خفیف در کل برگ یا بین رگبرگ های برگهای جدید شروع می شود. در نواحی کلروتیک برگ ممکن است لکه های نکروزه کوچکی به خصوص در حاشیه برگ ایجاد شود.
با پیشرفت علائم، اندازه جدیدترین برگها کوچکتر شده، درخشندگی خود را از دست داده و در برخی موارد ممکن است برگها پژمرده شوند. مریستم های آپیکال ممکن است نکروز شده و بمیرند و از رشد شاخه های جانبی جلوگیری کنند. گیاهان معمولاً ظاهر فشرده ای دارند زیرا طول ساقه بین برگ ها کوتاه می شود. رنگ گل اغلب روشن تر از حد معمول است.
پتاسیم، فسفر یا سایر ریز مغذی های اضافی می تواند به طور غیر مستقیم باعث کمبود مس شود. همچنین اگر PH محیط رشد بالا باشد، این می تواند باعث کمبود مس شود، زیرا کمتر برای جذب گیاه در دسترس است.
سمیت مس
نقش مس در کشت گیاهان اضافی در محیط رشد می تواند رشد ریشه را با سوزاندن نوک ریشه محدود کند و در نتیجه باعث رشد اضافی جانبی ریشه شود. سطوح بالا می تواند با جذب آهن و گاهی اوقات مولیبدن یا روی توسط گیاه رقابت کند.
رشد جدید می تواند در ابتدا سبزتر از حد طبیعی شود، سپس علائم کمبود آهن یا احتمالاً سایر کمبودهای ریز مغذی را نشان دهد. اگر تصحیح نشود، سمیت می تواند باعث کاهش انشعاب شود و در نهایت زوال گیاه را به دنبال دارد.
نقش مس در کشت گیاهان مس، مانند بسیاری از ریز مغذی‌ها، زمانی که pH محیط رشد پایین است، بیشتر در دسترس است، بنابراین اگر مسمومیت مس رخ داد، pH محیط رشد را آزمایش کنید. همچنین برخی از قارچ کش ها دارای مس به عنوان ماده فعال هستند، بنابراین شستشوی شاخ و برگ قبل از آزمایش بافت ضروری است. حبوبات حساس ترین گیاهان به سمیت هستند.
